Wolni z wolnymi, równi z równymi i zacni z zacnymi.

Rex regnat et non gubernat

  • Thomas Jefferson

    Kiedy obywatele obawiają się swojego rządu, jest to tyrania. Gdy to rząd obawia się obywateli, mamy do czynienia z wolnością.
  • Paweł Jasienica

    liberum veto nie wynikało ze zbiorowego obłędu ani z wrodzonego instynktu anarchicznego. Było logicznym, tak! zupełnie logicznym ukoronowaniem ustroju, gwarancją jego bytu.

    Skoro państwo przemienione zostało w rzeszę samodzielnych domen magnackich, to zasada głosowania większością stała się nie do przyjęcia.

    Magnat – dajmy na to wielkopolski – natychmiast utraciłby swą przez antenatów uzyskaną pozycję, gdyby musiał podporządkować się prawu uchwalonemu przez Małopolan i Litwinów.

    Dla niego liberum veto było naprawdę „źrenicą wolności”, pojmowanej jako faktyczna suwerenność.

  • Jan Zamoyski

    Rex regnat sed non gubernat.

    Król panuje, ale nie rządzi.

    Wybieramy królów viritim, bo nikt z nas nie uznałby władzy królewskiej u kogokolwiek, jeśliby mu wpierw na elekcji sam nad sobą tej władzy nie nadał.

    fragment przemówienia sejmowego z 1575

  • Stefan Batory

    Ja panuję nad ludem, a Bóg nad sumieniami. Trzy albowiem są rzeczy, które Bóg zachował sobie: z niczego coś stworzyć, przyszłość przewidzieć, sumieniami władać.

    Królem jestem ludzi, nie sumienia.

  • Soren Kierkegaard

    Są dwa sposoby w jakie człowiek może dać się ogłupić. Pierwszy to uwierzyć w rzeczy nieprawdziwe. Drugi, to nie wierzyć w prawdziwe.
  • Ayn Rand

    Jako że nie istnieje taki byt, jak “społeczeństwo”, ponieważ społeczeństwo to pewna liczba indywidualnych jednostek, zatem idea, że “społeczny interes” jest ważniejszy od interesu jednostek, oznacza jedno: że interes i prawa niektórych jednostek zyskuje przewagę nad interesem i prawami pozostałych.
  • Ludwig von Mises

    Nie ma w naturze niczego, co można by nazwać wolnością. Pojęcie wolności zawsze odnosi się do stosunków między ludźmi.

  • Jan Kochanowski

    Cieszy mię ten rym: Polak mądry po szkodzie. Lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzie, Nową przypowieść Polak sobie kupi Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi.
  • Zbigniew Herbert

    Chciałbym nareszcie wiedzieć gdzie kończy się wmówienie a zaczyna związek realny czy wskutek przeżyć historycznych nie staliśmy się psychicznie skrzywieni i na wypadki reagujemy teraz z prawidłowością histeryków czy wciąż jesteśmy barbarzyńskim plemieniem wśród sztucznych jezior i puszcz elektrycznych
  • Strony

Archive for Luty 2022

Opowieść o Smoku Wawelskim jest opowieścią o przezwyciężaniu zła przez wspólnotę polityczną

Posted by pupilla libertatis w dniu 11 lutego 2022

Rzeczpospolita powstała jako odtworzenie rzymskiego republikanizm, podczas gdy Europa Zachodnia odtwarzała #imperializm, wzorując się na cesarstwie rzymskim, które upadło dopiero w 1806, polski #republikanizm upadł w 1795.

Dzisiejsza Polska nie ma nic wspólnego z dawna Rzeczpospolita, a już na pewno nie ma nic wspólnego z ideą republikanizm.

WincentyKadlubek stworzył pojęcie res publika (rzeczpospolita)

Opisany przez Kadłubka proces formowania się wspólnoty politycznej ma charakter niemonarchiczny. To nie jest interwencja Boska, to jest zebranie się obywateli wokół swojego przywódcy, wokół tego, który jest z nich najlepszy.

Słynny #SmokWawelski, „całożerca” który jest gdzieś w pieczarze w fundamentach miasta przypomina trochę Ajschylosowe Erynie. W pewnym sensie opowieść o Smoku Wawelskim jest opowieścią o przezwyciężaniu zła przez wspólnotę polityczną, z pełną świadomością – jak u Ajschylosa – że to zło nigdy nie może zostać przezwyciężone do końca, że ono jest zawsze obecne także w tym uporządkowanym już politycznym życiu wspólnoty.

Wspólnota polityczna pozwala nam więc uporać się ze Złem, ale nie pozwala nam się go pozbyć, ono wciąż w polityce pod różnymi formami do nas powraca.

Posted in Bez kategorii | Leave a Comment »

Gdzie Kadłubek znalazł wawelskiego smoka

Posted by pupilla libertatis w dniu 11 lutego 2022

WincentyKadłubek podróżował po Europie łacińskiej, która na skutek wojen krzyżowych pozostawała w żywym kontakcie z językiem arabskim.

W tym czasie, mówiąc językiem współczesnym, bestsellerem był „Romans o Aleksandrze Wielkim”. Jest w nim szczegółowy opis, jak Aleksander uporał się… ze smokiem! Przy pomocy podstępu – skór wołów wypchanych gipsem, smołą, ołowiem i siarką.

Dzięki prof. Plezi wiemy, że krakowska legenda ma euroazjatycki rodowód.

Nieżyjący już wybitny profesor UJ Marian Plezia twierdził, że motyw zabójstwa smoka sięga najdawniejszych czasów i często łączył się z zakładaniem miast. Występuje zwłaszcza w życiorysach mitycznych bohaterów, na przykład Heraklesa, Perseusza i św. Jerzego.

Wyczyn zabicia smoka włączono do życiorysu św. Jerzego dopiero w XII wieku, wyraźnie pod wpływem mitu o Perseuszu. Co ciekawe, w tym samym czasie rodzi się na kartach Kadłubka legenda wawelska!

SmokWawelski

https://plus.nowiny24.pl/gdzie-kadlubek-znalazl-wawelskiego-smoka/ar/12284736

Posted in Bez kategorii | Leave a Comment »

Republikanizm, Wincenty Kadłubek

Posted by pupilla libertatis w dniu 11 lutego 2022

Władza zostaje przejęta przez republikański lud, czyli w tamtym wypadku przez szlachtę, dzięki ruchowi egzekucyjnemu i pewnej rewolucji politycznej, do której ten ruch w XVI w. w Polsce doprowadza, dzięki czemu Korona, symbol władzy prowidencjalnej, uzyskiwanej nie z naszego świata, de facto znajduje się w rękach ludu, a nie dynastii. To jest bardzo ciekawe, że w pewnym sensie tekst Kadłubka okazuje się proroczy, w ten sposób rzeczywiście potoczyła się później ewolucja polskiego ustroju politycznego.

Polskość jako idea wyrasta wprost z uniwersalistycznych źródeł starożytności – Grecji i Rzymu, ze Starego i Nowego Testamentu. Jest wytworem europejskiego uniwersalizmu.

Polskość jako idea ma równoważny status z innymi ideami ówczesnej Europy, jak choćby idea monarchii francuskiej czy państw włoskich, czy pretendująca do naduniwersalności idea Rzeszy Niemieckiej.

Z całą pewnością I księgę należy więc czytać jako pewną próbę polemicznego zmierzenia się z koncepcją uniwersalizmu Rzeszy Niemieckiej poprzez pokazanie, że źródła idei polskości są te same.

Później, w XV i XVI wieku wprost będzie się Habsburgom mówić, że nie ma żadnego powodu, dla którego Rzeczpospolita miałaby w jakikolwiek sposób podlegać cesarzowi.

Nie ma żadnych racji po temu, dlatego, że Rzeczpospolita jest równa względem cesarstwa. Źródła tej równości, zniesienia kompleksów względem uniwersalnej idei cesarstwa są obecne u Kadłubka.

Jest również u tego autora bardzo wyraźnie obecna i taka myśl, że Królestwo Polskie i idea państwa polskiego muszą za wszelką cenę zachować swoją odrębność. Często wytyka się Kadłubkowi, że jest antyniemiecki. Rzeczywiście, wprowadził do polskiej kultury kilka wzorcowych, archetypicznych opowieści antyniemieckich, którymi później się żywiliśmy, powtarzaliśmy i rozwijaliśmy.

To jest u niego silnie obecne, ponieważ jest świadomy antagonizmu pomiędzy dążeniem do upodmiotowienia się tożsamości polskiej a roszczeniami uniwersalizmu Rzeszy i cesarza.

https://teologiapolityczna.pl/prof-marek-a-cichocki-78

Posted in Bez kategorii | Leave a Comment »

Oresteja trylogia starogreckich tragedii autorstwa Ajschylosa

Posted by pupilla libertatis w dniu 11 lutego 2022

Najwybitniejszy tragik atenski #Ajschylos coprawda pochodził z zamożnej, arystokratycznej rodziny, lecz swoją sympatią obdarzył demokrację ateńską.

Oresteja trylogia starogreckich tragedii autorstwa Ajschylosa z V wieku p.n.e., opowiadająca o zamordowaniu Agamemnona przez Klitajmestrę, zamordowaniu Klitajmestry przez Orestesa, procesie Orestesa, końcu klątwy ciążącej na rodzie Atrydów polegającej na niekończącym się cyklu zabójstw wewnątrz rodziny, i ułagodzeniu Erynii.

Główny temat dramatu to kontrast między prywatną zemstą i zorganizowanym wymiarem sprawiedliwości.

Według Ajschylosa #Orestes, syn Agamemnona i Klitajmestry, był ścigany przez #erynie za matkobójstwo decyduje się poddać sądowi Pallas Ateny, która uwalnia go od winy, a erynie ustają w pogoni za nim otrzymując przydomek „Łaskawych” (eumenid) – bóstw opiekuńczych Ateńczyków.

Orestes musiał pomścić śmierć ojca, zabijając jego morderców. Morderstwo matki ściągnęło na Orestesa erynie, które doprowadziły go do obłędu.

Trzy Erynie, a swój przydomek uzyskały właśnie dzięki tej historii, prowadzącej do wytworzenia się prawdziwego systemu sądownictwa w społeczeństwie ateńskim.

Ścigają i dręczą Orestesa, gdyż są narzędziami sprawiedliwości. Bogowie Apollo i Hermes stają po stronie Orestesa i chroni się on w Atenach. Duch Klitajmestry pobudza Erynie do działania.

Gdy dopadają go w Atenach, Orestes błaga o pomoc boginię Atenę. Ta urządza jego proces na Areopagu jako pierwszy proces sądowy.

Dwunastu obywateli ateńskich jest #ŁawaPrzysięgłych, a #Atena nadzoruje całość.

Obecne są Erynie i #Apollo. Ilość głosów za i przeciw egzekucji jest równa, Atena decyduje, że Orestes nie zostanie zabity.

Erynie nie są zadowolone, ale Atena przekonuje je, aby zaaprobowały tę decyzję i odtąd zamiast brać odwet na przestępcach stały się strażniczkami w Atenach.

W sztuce starożytnej Grecji Erynie najczęściej przedstawiano jako uskrzydlone staruchy z wężami zamiast włosów i przekrwionymi oczami. W rękach trzymały pochodnie lub żmije, bądź też bicze nabijane ćwiekami z brązu.

Słynny #SmokWawelski, „całożerca” który jest gdzieś w pieczarze w fundamentach miasta przypomina trochę Ajschylosowe Erynie.

W pewnym sensie opowieść o Smoku Wawelskim jest opowieścią o przezwyciężaniu zła przez wspólnotę polityczną, z pełną świadomością – jak u Ajschylosa – że to zło nigdy nie może zostać przezwyciężone do końca, że ono jest zawsze obecne także w tym uporządkowanym już politycznym życiu wspólnoty.

Wspólnota polityczna pozwala nam więc uporać się ze Złem, ale nie pozwala nam się go pozbyć, ono wciąż w polityce pod różnymi formami do nas powraca. https://teologiapolityczna.pl/prof-marek-a-cichocki-78

Ajschylos, Oresteja
tłum. Jan Kasprowicz
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/ajschylos-oresteja.html

starożytność

Grecja

Posted in Bez kategorii | Leave a Comment »

Perykles

Posted by pupilla libertatis w dniu 11 lutego 2022

Perykles syn zwycięzcy spod Mykale Ksantipposa, mimo że władza w polis skupiona była w jego rękach, to on stworzył #DemokracjaAteńska

Perykles mawiał, że w Atenach „każdy mógł żyć wedle własnego upodobania”. Wolność stała się sloganem demokracji ateńskiej.

Epokę Peryklesa historycy nazywają „złotym wiekiem” demokracji.

Demokracja osiągnęła swój szczyt za czasów Peryklesa. Świadczą o tym: Decydująca rola w rządzeniu krajem została przekazana Zgromadzeniu Ludowemu i Radzie Pięciu.

Sądownictwo jest również dostępne dla zwykłych ludzi. Absolutnie każdy obywatel Aten miał prawooskarżyć pozbawionego skrupułów polityka, a on stanął przed trybunałem ludowym. Po rozpatrzeniu takiej sprawy, jeśli oskarżenia się potwierdzą, mąż stanu powinien zostać usunięty ze stanowiska, a być może nawet wydalony, a jego majątek sprzedany na licytacji.

Szczególnie poważne przestępstwa, takie jak morderstwozadawanie ciężkich obrażeń itp. było rozważane na #Areopag, gdzie, jak wspomniano powyżej, stale siedziała część mieszkańców, co znacznie ograniczyło możliwość przekupywania sędziów przez oskarżonych.

Areopag w Atenach był najwyższa rada złożona z byłych archontów. Nazwa rady pochodzi od miejsca obrad – wzgórza Aresa, które poświęcone było bogu wojny i #Eryne, ich świątynia u stóp wzgórza była azylem dla zabójców. Nie jest znany dokładny czas powstania rady areopagu.

W skład Areopagu do czasów reform demokratycznych wchodzili wyłącznie przedstawiciele arystokracji. Areopagici mieli najwyższą władzę sądowniczą i polityczną w starożytnej Grecji.

Radę Starszych zreformował w 594 r. p.n.e. archont #Solon, nadając jej cech organu strzegącego praw, obyczajów i moralności, co spowodowało stopniowe ograniczanie jej kompetencji.

Upadek jej znaczenia na rzecz instytucji stworzonych przez Solona, #Klejstenes i Peryklesa miał wielki wpływ na kształtowanie się początków demokratyzacji Aten.

Archonci wybierani byli tylko na rok, sprawowali władzę wykonawczą, sądowniczą, dowodzili wojskiem i pełnili funkcje kapłańskie. Główną zasługą Solona jako archonta było to, że przygotował grunt pod zmiany ustrojowe Aten. Po pierwsze dokonał on podziału obywateli na cztery klasy według cenzusu majątkowego, ustanowił tzw. Radę Czterystu, sąd przysięgłych.

Zapoczątkowanie demokracji przez reformy Klejstenesa w 508/507 roku p.n.e. który wprowadził szereg reform, które w przyszłości stały się podstawą ustroju demokratycznego jak #RadaPięciuset.

Za Peryklesa radzie, która od tej pory stała się głównym organem wykonawczym, przyznano nadzór nad urzędnikami, prowadzenie spraw o zdradę stanu, prawo doraźnego aresztowania, nakładania grzywny, jak również – w pewnych okolicznościach – egzek.

Perykles dopuścił do wyboru na urząd archonta przedstawicieli trzeciej klasy majątkowej (według podziału Solona)

W języku greckim słowo demokracja od starożytności do dziś pełni też funkcję określenia republika ##ResPublica, w języku polskim używano słowa Rzeczpospolita.

Posted in Bez kategorii | Leave a Comment »

„Translatio Studii” czyli „przekazywanie wiedzy”

Posted by pupilla libertatis w dniu 11 lutego 2022

TranslatioStudii czyli „przekazywanie wiedzy” to pojęcie wywodzące się ze średniowiecza, w którym historię postrzega się jako liniową sekwencję przekazywania wiedzy lub uczenia się z jednego miejsca i czasu geograficznego do drugiego.

W epoce renesansu i później historycy postrzegali metaforyczne światło nauki tak samo poruszające się jak światło słoneczne: na zachód.

Zgodnie z tą koncepcją, pierwszym ośrodkiem nauki był Eden, następnie Jerozolima i Babilon. Stamtąd światło nauki przeniosło się na zachód do Aten, a następnie na zachód do Rzymu. Po Rzymie nauka przeniosła się na zachód do Paryża. Stamtąd oświecenie rzekomo przeniosło się na zachód do Londynu, chociaż inne narody zgłosiły roszczenia do płaszcza, w szczególności Rosja, co wiązałoby się z ruchem wstecznym i pęknięciem w kierunku zachodnim. #MoskwaTrzeciRzym

Pojęcie to jest ściśle powiązane z #TranslatioImperii które podobnie opisuje ruch imperialnej dominacji.

Uważa się, że oba terminy wywodzą się z drugiego rozdziału Księgi Daniela wersety 39-40.

„Ale po tobie powstanie inne królestwo, słabsze niż twoje, a potem trzecie królestwo z miedzi, które opanuje całą ziemię. Czwarte królestwo będzie mocne jak żelazo, bo żelazo wszystko kruszy i łamie; i jak żelazo, które kruszy, tak i ono wszystko skruszy i zdruzgocze.”

Termin „translatio imperii” odnosi się do modelu historii, który koncentruje się na scentralizowanej władzy światowej, wyznaczanej przez liniową sukcesję rządów.

Koncepcja ta łączy idee geografii i genealogii jako współtworzących czynników określających transfer władzy między miejscami. Ten transfer władzy jest określany w sposób nieprzerwany, liniowy i sugeruje, że władza imperialna istnieje jako nieprzerwany proces rządów, podlegający jedynie ruchom rodziny, która posiada tę władzę.

W średniowieczu uważano, że zarówno legitymizacja polityczna, jak i kulturowa była przekazywana od starożytności klasycznej (starożytnej Grecji i Rzymu) do współczesnej (tj. średniowiecznej) Europy.

Zarówno Anglia, jak i jej arcyrywal Francja, starały się udowodnić swoje wyższe roszczenia do kulturowej i politycznej legitymacji, twierdząc, że są bezpośrednimi potomkami „chwały, jaką był Rzym”.

Ludzie średniowiecza uważali, że moc ta została przeniesiona, (przekazana) z Grecji do Rzymu, a następnie z Rzymu do „nowoczesnej” (tj. średniowiecznej) Europy.

Święte Cesarstwo Rzymskie było uważane za chrześcijańskiego „potomka” klasycznego Rzymu. Królowie francuscy uważali Karola Wielkiego , koronowanego na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego w Nowy Rok 800 roku, za swojego „Bohatera Narodowego”, po części dlatego, że reprezentował legitymację polityczną: bezpośredni transfer władzy politycznej z Grecji do Cesarstwa Rzymskiego, do Świętego Cesarstwa Rzymskie (Charlemagne), królom Francji.

Anglo-normscy królowie Anglii nie lubili być uważani za wasalów królów Francji (którymi technicznie byli, ponieważ Wilhelm Zdobywca był także księciem Normandii – dlatego też nazywamy jego inwazję na Anglię w 1066 r. #InwazjaNormanów – a książę Normandii był wasalem króla Francji).

Normańscy królowie Anglii musieli zatem stworzyć mitologię uzasadniającą ich polityczną niezależność od Francji. W tym celu wykorzystali temat translatio imperii , aby „udowodnić”, w jaki sposób legitymacja polityczna została „przeniesiona” ( translatio imperii) od „starożytnych” nie tylko do Francuzów, ale także do Anglii.

Dlatego wymyślili historię „pierwszego” brytyjskiego króla, Brutusa, wnuka Eneasza (legendarnego założyciela Rzymu w Eneidzie Wergiliusza), który rzekomo założył królestwo „ Brit ain” (nazwa pochodzi od jego imienia „Brut” w anglo-normańskim francuskim).

Pierwszą pracą, która wprowadziła tę (całkowicie sfabrykowaną) historię, była Historia Króla Wielkiej Brytanii autorstwa Geoffreya z Monmouth (1136) https://www.historic-uk.com/HistoryUK/HistoryofEngland/Historia-Regum-Britanniae/

W rzeczywistości książka służyła jako podstawa legendy arturiańskiej, a mitologia Merlina i Artura zakorzeniła się w brytyjskich opowieściach na nadchodzące stulecia i nadal cieszy się popularnością.

Celem książki było udokumentowanie obszernej i imponującej opowieści o tym, jak powstała Wielka Brytania, z fascynującymi opowieściami, które porwały wyobraźnię jej średniowiecznych odbiorców.

GeoffreyMonmouth rozpoczyna swoją historię od Brutusa i kontynuuje do królów anglo-normańskich.

Wspomina „Arturze”, legendarnym celtyckim władca Brytów, który pomógł zorganizować brytyjski opór przeciwko anglosaskim najeźdźcom po upadku Cesarstwa Rzymskiego (jakiś czas w VI wieku).

Co ciekawe, mówiono, że jednym z wyczynów Artura było podbicie Rzymu (Norton Anthology of English Literature) – w ten sposób potomkowie Artura (królowie angielscy) mogli twierdzić, że NIE są winni wierności królom francuskim, ponieważ francuskie roszczenia do legitymacji politycznej są zakorzenione w ich potomstwie od Rzymu (poprzez Święte Cesarstwo Rzymskie).

Odkąd „Artur” podbił Rzym, potomkowie Rzymu (Francja) nie mogli przejąć kontroli nad potomkami Artura (Anglo-Normańska Anglia). Nowym bohater Anglików stał się Artur, wzorowany na narodowym bohaterze Francuzów, cesarzu #KarolWielki, którego historia również odpowiada o wspólnocie Rycerzy wzorowanej na grupie rycerzy Karola, dwunastu #Paladyn (palatinus) parów Karola Wielkiego, stanowiących zarazem jego drużynę przyboczną.

OkrągłyStół nie jest wspomniany w Historii królów Wielkiej Brytanii Geoffreya. Jest to wynalazek anglo-normańskiego poety #RobertWace, który w 1155 r. przetłumaczył i rozszerzył łacińską kronikę Geoffreya na anglo-normański (dialekt francuskiego). Nazwał swój wiersz Roman de Brut

Wace poświęcił swój „romans” #EleonoraAkwitańska, która aktywnie wspierała swoim mecenatem wielu poetów piszących w języku ojczystym (francuskim anglo-normandzkim), zapewniając im zarówno wsparcie finansowe, jak i chłonną publiczność ich dzieł.

Eleonora (1122-1204) królowa Francji i Anglii była fascynującą postacią samą w sobie. Była wnuczką hrabiego #WilhelmTrubadur, księcia Akwitanii, który był pierwszym znanym poetą-trubadurem (pamiętajmy, że to poeci trubadurowie jako pierwsi pisali wiersze o tym, co dziś nazywamy „ miłością dworską ”); wychowała się na kulturalnym dworze Akwitanii, gdzie kwitła poezja, muzyka i sztuka. #PoezjaProwansalska

Najpierw wyszła za mąż za króla Francji Ludwika VII , który unieważnił małżeństwo w 1152 r.(1153), sprowadzając w ten sposób do korony angielskiej jej własne rozległe terytoria (w zasadzie całą dzisiejszą Francję na południe od Loary).

Eleonora również przywiozła do Anglii swoją wielką miłość do sztuki i swoim mecenatem wspierała wielu poetów i muzyków; przywiozła też, jak się wydaje, zamiłowanie do literatury poświęconej miłości (w tym „miłości dworskiej”, o której pisali trubadurzy, jak jej dziadek), dzieła, w których kobiety odgrywają ważną rolę (w przeciwieństwie do wcześniejszych eposów, jak Beowulf ).

Wiele najwcześniejszych „romansów” zostało napisanych i poświęconych Eleonorze. Słynnym przykładem jest Roman d’Eneasz „Romans o Eneaszu” (ok. 1160), francuska adaptacja Eneidy Wergiliusza.

Większość z tych wczesnych romansów została zaadaptowana ze źródeł klasycznych (translatio studii), a wiele z nich dotyczyło powstania i upadku imperiów klasycznych (Grecja, Troja, Teby, Rzym: translatio imperii).

Zrozumiałe jest, że dwór anglo-normański był zainteresowany zbadaniem tego tematu, ponieważ chciał być postrzegany jako „potomkowie” we własnej wersji translatio imperii (od Troi do Wielkiej Brytanii, przez „Brutusa”).

Ponieważ Rzym został założony przez innego księcia trojańskiego, Eneasza, rozumowali, Brytyjczycy i Francuzi są dwiema równymi gałęziami tej samej rodziny – raczej „kuzynami” niż bezpośrednimi potomkami.

Wynika z tego, że brytyjscy królowie nie powinni podlegać francuskim rządom; anglo-normscy królowie Brytanii mogą w ten sposób wygodnie zapomnieć, że jako książęta Normandii są winni wierność królowi Francji.

Ta uczona „historia”, spopularyzowana we francuskojęzycznym „Romanse of Brutus” Wace’a, dała początek czysto fikcyjnemu światu literackiemu w romansach wielkiego francuskiego poety Chrétiena de Troyes (1170-1190).

Chrétien jest poetą, który jako pierwszy wpadł na pomysł uczynienia z #Lancelot i #Ginewra dworskich kochanków: ich historia została opowiedziana w romansie, który Chrétien napisał na prośbę hrabiny Marii z Szampanii – córki Eleonory Akwitanii i króla Ludwika VII Francja.

Miłość Lancelota i Ginewry jest wciąż bardzo pozytywną, uszlachetniającą siłą; inspiruje Lancelota do uratowania królowej i wielu innych członków królestwa Artura przed złym rycerzem, który trzyma ich w niewoli.

Warto również zauważyć, że ich miłość NIE była pierwotnie niemoralnym, cudzołożnym trójkątem: na początku romansu Ginewra i Lancelot kochają się nawzajem, ale nigdy nie spali razem. NIE angażują się w długotrwały romans, skradając się za plecami Artura, jak Tristan i Izolda, dwaj inni sławni kochankowie z XII-wiecznego francuskiego romansu, skradając się za plecami swojego męża Kinga Marc.)

Jednak romans między królową Artura a jego najlepszym rycerzem poruszył publiczną wyobraźnię końca XII i początku XIII wieku – i dlatego Kościół musiał zwrócić na to uwagę.

Władze kościelne potępiały typowy dla romansów nacisk na historie miłosne: te historie są „złymi” przykładami, zdolnymi sprowadzić na manowce wrażliwych czytelników.

Tak więc na początku XIII wieku romanse arturiańskie zostały przerobione na obszerny cykl prozy, również napisany po francusku.

Ten tak zwany „ cykl Wulgaty ” łączył królestwo arturiańskie z historią zbawienia chrześcijańskiego i podkreślał znaczenie miłości Boga, a nie miłości kobiet; najwyższa przygoda Rycerzy Okrągłego Stołu nie dotyczy już miłości dworskiej, ale Poszukiwania Świętego Graala.

Lancelot i Ginewra są przemienieni w długoletnich cudzołożnych kochanków skradających się za plecami Artura (jak Tristan i Izolda), a ich grzeszna miłość powoduje upadek królestwa Artura.

Ujawnienie romansu Ginewry i Lancelota przez synów króla Lota, było przyczyną rozłamu wśród Rycerzy Okrągłego Stołu.

Posted in Bez kategorii | Leave a Comment »

Święty Walenty — patron zakochanych wilków

Posted by pupilla libertatis w dniu 11 lutego 2022

Wilk był kluczowy w kulturze słowiańskiej i znalazło to odbicie w słowiańskim kalendarzu.

Szczególnie związani z gospodarką leśną Słowianie utożsamiali się z wilkami, bo jako i one kochali wolność.

Sympatycy folkloru słowiańskiego forsują dziś tezę, iż słowiańskie święto zakochanych to nie są żadne Walentynki, lecz Noc Kupały.

Może się to wydawać racjonalne: jak można wpaść na pomysł, by święto miłości celebrować w środku zimy, przecież to niedorzeczne!

Naturalne dla nas miesiące miłości przypadają w maju i czerwcu.

Czcimy jednak połowę lutego, bo właśnie wtedy przypada jedyna w ciągu roku ruja u wilczych samic, jedyny w ciągu roku krótki okres wilczych zalotów. W istocie Walentynki to „święto miłości” wilka, a że nasi przodkowie nie tyle czcili wilki, co identyfikowali się z wilkami, więc celebrujemy to w wilczym miesiącu.

Lutykowie zwani Wilkami — odsyłają nas do wilczej genezy nazwy luty.

Nazwa Wieleci wyprowadzana jest od słowiańskiego słowa vlci, czyli „wilki”.

Nazwa #Lucice była w zbyt oczywisty sposób związana ze starą religią.

Lutycy — dzieci Wilka

Jak podaje Wachid Astemirow: „U starożytnych Słowian wilk był czczony wówczas, gdy jego imię stanowiło tabu i zastępowane było słowem „lut”, „luty”. Jedno z plemion Słowian połabskich — Lutycy (Lucicy, #Wieleci, Wilcy) uważali się za „dzieci Wilka”, wyróżniali się w walkach niesłychaną porywczością.” #ZwiązekWielecki

Chrystianizacja Polski nie przekreśliła naszych słowiańskich korzeni, czego wyjątkowym przejawem jest słowiański kalendarz, który w każdej nazwie miesiąca koduje głęboką i uporządkowaną treść słowiańskiej kultury.

W lutym nie tylko pozostali nam Lutycy, ale i nasze wilcze korzenie. Kościół polski bardzo często stosował bardziej słowiańskie niż ogólnokatolickie praktyki religijne i szczególnie widać to właśnie w lutym, kiedy Kościół Powszechny celebruje Oczyszczenie Najświętszej Marii Panny, Kościół polski celebrował w tym dniu Matki Boskiej Gromnicznej, która była niczym innym jak dawnym wilczym świętem. Gromniczna w ikonografii oraz legendach ściśle wiąże się z wilkami.

Na ogół uważa się, że Matka Boska tyle ma wspólnego z wilkami, że od nich chroni i je odstrasza, choć gdy się ogarnie większe spektrum tej tradycji, widać, że Gromniczna to generalnie wilcza matka, która nie tyle chroni ludzi przed wilkami, co i chroni wilki przed ludźmi oraz oswaja ludzi z wilkami.

Zwracano się do niej słowami modlitwy: „Gromniczna Pani z wilkami — módl się za nami”.

Gromniczna powszechnie jest dziś wywodzona od gromów, przed którymi się miano chronić, ale z początkiem lutego nie tyle się gromów obawiano, co ich pożądano.

Grom znaczy bowiem huk, gromniczna to huczna — zabawa na cześć miłości i płodności, która się wówczas rozpoczynała. Wilki rozpoczynały swoje amory, i ludzie szli w ich ślady.

http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,10157/k,1

Posted in Bez kategorii | Leave a Comment »

Awarowie

Posted by pupilla libertatis w dniu 11 lutego 2022

Awarowie pojawili się w Europie w roku 558 pod presją napierających ze wschodu Turków.

Utworzony przez #Awarów wspólnie z Kutigurami kaganat zasłynął na przełomie VI i VII wieku łupieżczymi wyprawami głównie przeciw Bizancjum. Po upadku kaganatu na początku IX wieku Awarowie stopniowo zaniknęli.

Początkowo osiedlili się nad dolnym Dunajem, tworząc kordon wzdłuż północnej granicy Cesarstwa Bizantyńskiego.

Podporządkowali tu sobie plemiona słowiańskie, które w strefie naddunajskiej przebywały już wcześniej, zapewne od połowy V wieku.

CesarstwoBizantyńskie usiłowało odwrócić uwagę Awarów od najazdów na swoje terytorium kierując uwagę Awarów najpierw ku Frankom, potem ku Gepidom.

Wkrótce Awarowie zaangażowali się w konflikt gepidzko-longobardzki, rozbijając w koalicji z Longobardami państwo Gepidów w #Panonia w roku 567.

570 – Traktat pokojowy, w którym Cesarstwo uznało osiedlenie się Awarów w Panonii. 

W następnym, 568 roku Longobardowie dobrowolnie przekazali Awarom swoje ziemie położone na zachód od południkowego odcinka Dunaju i przenieśli się do północnej Italii.

Istniejący od VI wieku w Kotlinie Panońskiej #KaganatAwarów (568–803), współdziałając ze Słowianami, był przeciwnikiem Bizancjum, granice którego najeżdżali Awarowie regularnie, łupiąc północną część Cesarstwa i domagając się wypłat coraz większego trybutu.

Kaganat awarski rozpadł się dopiero pod wpływem ataków frankońskich wojsk Karola Wielkiego i Protobułgarów pod koniec VIII wieku.

W latach 791–805 Karol Wielki podbił Awarów i założył na ich dawnym terytorium kilka granicznych marchii, na czele których osadził swych namiestników, natomiast wschodnią część dawnego kaganatu awarskiego chan bułgarski – Krum, przyłączył do swego państwa.

811 – Interwencja #KarolWielki w konflikt pomiędzy zależnymi od Franków plemionami awarskimi i słowiańskimi.

Awarowie z czasem wtopili się w zamieszkującą te tereny ludność słowiańską, a później madziarską.

Awarowie – koczowniczy lud, który w połowie VI wieku pojawił się w Europie.

Utworzony przez #Awarów wspólnie z Kutigurami kaganat zasłynął na przełomie VI i VII wieku łupieżczymi wyprawami głównie przeciw Bizancjum. Po upadku kaganatu na początku IX wieku Awarowie stopniowo zaniknęli.

Charakterystyczną cechą wyglądu zewnętrznego Awarów był niespotykany wśród ludów europejskich zwyczaj wiązania włosów w dwa warkocze.

W trakcie prac archeologicznych prowadzonych na terenach, na których Awarowie utworzyli w Europie swoje państwo, odnaleziono szereg zabytków nawiązujących do znalezisk dalekowschodnich takich jak: całopalenia konia wraz z uprzężą, naczynia z kwadratowymi, rogatymi wylewami charakterystyczne dla kultury mongolskiej czy tuwańskiej.

Początkowo osiedlili się nad dolnym Dunajem, tworząc kordon wzdłuż północnej granicy Cesarstwa Bizantyńskiego.

Podporządkowali tu sobie plemiona słowiańskie, które w strefie naddunajskiej przebywały już wcześniej, zapewne od połowy V wieku.

Kaganat awarski rozpadł się dopiero pod wpływem ataków frankońskich wojsk Karola Wielkiego i Protobułgarów pod koniec VIII wieku.

W latach 791–805 Karol Wielki podbił Awarów i założył na ich dawnym terytorium kilka granicznych marchii, na czele których osadził swych namiestników, natomiast wschodnią część dawnego kaganatu awarskiego chan bułgarski – Krum, przyłączył do swego państwa.

Awarowie z czasem wtopili się w zamieszkującą te tereny ludność słowiańską, a później madziarską.

To właśnie oni sprowadzili do Europy pierwsze żelazne strzemiona (wynalazek chiński). #Strzemiono

Frankowie zapożyczyli je od nich – jak i też typ siodeł – dzięki czemu majordom Karol Młot powołał do życia tzw. „frankijską jazdę pancerną”, z której wykształciło się późniejsze #rycerstwo.

Posted in Bez kategorii | Leave a Comment »

Panonia (Pannonia) – w starożytności prowincja rzymska

Posted by pupilla libertatis w dniu 11 lutego 2022

Według Kadłubka Krak , założyciel Krakowa, mial walczącyć z Galami (Awarami) w Panonii), po czym dał początek zorganizowanemu państwu polskiemu.

Panonia (Pannonia) – w starożytności prowincja rzymska położona między Sawą a Dunajem; dzisiejsze tereny zachodnich Węgier, wschodniej Austrii, północnej Chorwacji, Słowenii oraz północno-zachodniej Serbii.

Do czasów podboju rzymskiego dokonanego przez Oktawiana Augusta w 35 roku p.n.e., Panonia zamieszkiwana była przez ludy celtyckie.

W III–IV wieku n.e. teren Panonii został opanowany przez Hunów, a później przez innych najeźdźców germańskich: Ostrogotów, Gepidów, Longobardów i wreszcie przez Słowian.

Od VI wieku datuje się w Kotlinie Panońskiej osadnictwo słowiańskie.

Okazało się ono jednak nietrwałe. Słowianie panońscy nie tylko nie zdołali utworzyć trwałego organizmu państwowego, lecz po opanowaniu tych terenów przez Węgrów ulegli całkowitej madziaryzacji.

Do końca VIII wieku Słowianie panońscy pozostawali pod władzą #Awarów, później byli zależni od Franków.

W latach 840–874 nad Balatonem istniało słowiańskie Księstwo Błatneńskie.

Na przełomie IX i X wieku Kotlinę Panońską zajęli Węgrzy (Madziarzy) i założyli w niej własne państwo.

Według #WincentyKadłubek, którego świadectwo jest najstarsze, #Krak (Krakus lub Gracchus), założyciel Krakowa, miał być jednym z książąt czy namiestników Polaków walczących z Galami w Panonii lub Karyntii (kronikarz nie stwierdza tego wprost), po czym został wybrany królem i dał początek zorganizowanemu państwu polskiemu.

Posted in Bez kategorii | Leave a Comment »

Karantania (VII wiek – 822) jedno z pierwszych państw słowiańskich

Posted by pupilla libertatis w dniu 11 lutego 2022

Karantania (VII wiek – 822) jedno z pierwszych państw słowiańskich w historii, założone przez osiadłe na terenach dzisiejszej Austrii i Słowenii plemię Karantan.

Od VI wieku n.e. Karyntia była częścią zwartego osadnictwa słowiańskiego. Plemię Karantan założyło tu jedno z pierwszych słowiańskich organizmów państwowych – Karantanię.

Państwo karantańskie istniało już w VII wieku, być może nawet wcześniej. Jego władca Waluk miał udzielić wsparcia zbrojnego Samonowi, władca pierwszego, potwierdzonego przez źródła pisane, słowiańskiego organizmu państwowego #PaństwoSamona (623–660), podczas wojny z Frankami.

W VIII wieku Karantania toczyła wojny z Awarami. Pierwsza nie budząca wątpliwości wzmianka o tym państwie związana jest z księciem Borutą, który około 745 roku, w obliczu najazdu awarskiego, zwrócił się o pomoc do Bawarii.

Bawarowie udzielili Karantanom wsparcia, jednak korzystając z sytuacji podporządkowali kraj królowi Franków.

Następca Boruty, Kakacjusz, musiał już uzyskać zgodę Franków na objęcie tronu. Za jego panowania Karantania przyjęła chrzest w obrządku łacińskim.

Po śmierci Chotimira w 769 roku doszło do powstania zwolenników pogaństwa. Powstanie stłumione zostało w wyniku interwencji bawarskiej, a na tronie osadzony został wówczas Waltunk.

W 819 roku Karantania przyłączyła się do powstania Ljudevita Posawskiego. Po jego upadku w 822 państwo zostało zlikwidowane i włączone bezpośrednio do państwa Franków, a następnie Świętego Cesarstwa nastąpiło intensywne osadnictwo niemieckie, a wraz z nim częściowa asymilacja Słowian (później zwanych już Słoweńcami).

Mimo to jeszcze w pierwszej połowie XIX wieku jedna trzecia mieszkańców Karyntii mówiła po słoweńsku, a #Celowiec (miasto niemieckie, ale otoczone słoweńskimi wsiami) był ważnym ośrodkiem słoweńskiej kultury i edukacji.

W 2001 roku w Karyntii żyło 13 109 osób narodowości słoweńskiej, co stanowi 2,3% ogółu jej ludności.

Posted in Bez kategorii | Leave a Comment »